چه تفاوتی بین تومورهای اولیه و متاستاتیک در ستون فقرات وجود دارد؟

تفاوت بین تومورهای اولیه و متاستاتیک در ستون فقرات
تیم محتوای ایران نوبت
1404/05/13

مقایسه تومورهای اولیه و متاستاتیک در ستون فقرات

مقایسه تومورهای اولیه و متاستاتیک در ستون فقرات
ستون فقرات یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین بخش‌های بدن است که هم تعادل و حرکت ما را ممکن می‌سازد و هم از نخاع، این مسیر اصلی پیام‌های عصبی، محافظت می‌کند. یکی از مشکلات جدی که ممکن است این بخش را درگیر کند، تومورهای ستون فقرات هستند که به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: تومورهای اولیه و تومورهای متاستاتیک. تومورهای اولیه مستقیماً از بافت‌های نخاع یا مهره منشأ می‌گیرند و بیشتر در سنین پایین‌تر دیده می‌شوند و می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم باشند. در مقابل، تومورهای متاستاتیک که شایع‌ترین نوع بدخیم در بزرگسالان‌اند، از اندام‌های دیگر مانند سینه، ریه یا پروستات به ستون فقرات گسترش می‌یابند و معمولاً چندکانونی و پیشرفته‌تر هستند. درمان تومورهای اولیه اغلب با جراحی و در صورت نیاز همراه با پرتو یا شیمی‌ درمانی انجام می‌شود، اما درمان تومورهای متاستاتیک بیشتر با هدف کنترل علائم و کند کردن روند پیشرفت بیماری است. تشخیص به‌موقع و انتخاب روش درمانی مناسب می‌تواند تأثیر زیادی در بهبود کیفیت زندگی بیمار و پیشگیری از آسیب‌های جبران‌ناپذیر داشته باشد.

علائم مشترک این تومورها

علائم مشترک این تومورها
هر دو نوع تومور ممکن است علائم مشابهی داشته باشند، از جمله:
درد مداوم در ناحیه کمر یا گردن: یکی از علائم شایع تومور نخاعی، درد شدید و مداوم در ناحیه کمر یا گردن است که معمولاً به دلیل فشار تومور به اعصاب نخاعی ایجاد می‌شود.
کاهش حس یا قدرت در اندام‌ها: فشار تومور بر روی نخاع می‌تواند باعث آسیب به اعصاب و کاهش توانایی انتقال سیگنال‌های عصبی به اندام‌ها شود. این موضوع منجر به ضعف یا از دست دادن قدرت در دست‌ها یا پاها می‌شود.
بی‌حسی یا گزگز در اندام‌ها (دست‌ها یا پاها): فشاری که تومور به نخاع وارد می‌آورد، ممکن است باعث ایجاد احساس بی‌حسی، گزگز یا سوزش در اندام‌ها شود.
بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع (در صورت فشار بر نخاع): اگر تومور به نخاع فشار وارد کند، ممکن است بر اعصاب کنترل‌کننده مثانه و روده‌ها تأثیر بگذارد. این می‌تواند منجر به بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع شود که یکی از علائم هشداردهنده جدی است.
اختلال در تعادل و راه‌رفتن: فشار بر نخاع و اعصاب اطراف آن می‌تواند تعادل فرد را مختل کرده و منجر به اختلال در راه‌رفتن شود.
اما در تومورهای متاستاتیک، درد ممکن است به‌صورت پیش‌رونده و شبانه باشد و به درمان‌های معمولی پاسخ ندهد.

علل تومورهای اولیه و متاستاتیک در ستون فقرات

علل تومورهای اولیه و متاستاتیک در ستون فقرات

تومورهای اولیه ستون فقرات

ژنتیک: جهش‌های ژنتیکی مانند نئوپلازی غدد درون‌ریز می‌توانند خطر ابتلا به تومورهای اولیه را افزایش دهند.
عوامل محیطی: مواد شیمیایی و سموم مانند رادیواکتیو ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهند.
سن و جنسیت: برخی تومورها بیشتر در سنین جوانی یا در مردان شایع هستند.
نقص‌های سیستم ایمنی: بیماری‌های مرتبط با نقص ایمنی مانند HIV یا پیوند اعضا می‌توانند خطر ابتلا را افزایش دهند.

تومورهای متاستاتیک ستون فقرات

سرطان‌های دیگر: سرطان‌های پستان، ریه، پروستات، کلیه و روده بزرگ شایع‌ترین علل متاستاز به ستون فقرات هستند.
سرطان‌های خون: لنفوم و لوکمی می‌توانند به ستون فقرات متاستاز دهند.
چاقی: فشار زیاد بر ستون فقرات به دلیل چاقی می‌تواند احتمال گسترش سرطان‌ها به آن را افزایش دهد.
عوامل ژنتیکی و محیطی: برخی سرطان‌ها به راحتی به ستون فقرات گسترش می‌یابند.
انتقال سلولی: سلول‌های سرطانی می‌توانند از طریق خون یا لنف به ستون فقرات منتقل شوند.
علل تومورهای اولیه و متاستاتیک در ستون فقرات

راه های تشخیص

برای تشخیص این تومورها، از روش‌های زیر استفاده می‌شود:
معاینه بالینی: اولین گام تشخیص که با بررسی حرکات، لمس توده‌ها و ارزیابی علائم عصبی انجام می‌شود.
سی‌تی‌اسکن (CT Scan): تصویر دقیق از ساختار استخوانی مهره‌ها برای شناسایی آسیب یا تومور.
MRI: نمایش جزئیات نخاع، اعصاب و بافت نرم برای تعیین محل و وسعت تومور.
PET Scan: شناسایی سلول‌های سرطانی فعال و محل‌های گسترش بیماری در بدن.
سونوگرافی: تصویربرداری سریع و بی‌خطر برای بررسی برخی بافت‌ها یا عروق اطراف ستون فقرات.
بیوپسی (نمونه‌برداری): برداشت نمونه بافت از تومور برای تعیین نوع، درجه و ماهیت آن.
آزمایش‌های خون: بررسی وجود نشانگرهای توموری یا تغییرات شیمیایی ناشی از سرطان.
کولونوسکوپی: مشاهده مستقیم داخل روده بزرگ برای یافتن منشأ احتمالی تومور.
برونکوسکوپی: بررسی مجاری تنفسی و ریه‌ها برای یافتن سلول‌های سرطانی.
آزمایش‌های ژنتیکی: کشف جهش‌های DNA سلول‌های سرطانی جهت انتخاب درمان هدفمند.
آزمایش‌های ویژه ایمنی‌شناسی: ارزیابی عملکرد سیستم ایمنی و شناسایی واکنش بدن به تومور.

درمان این تومورها

درمان این تومورها

تومورهای اولیه

جراحی: برای برداشتن تومور یا کاهش فشار بر نخاع، به ویژه در تومورهای خوش‌خیم یا موارد فشردگی نخاع.
پرتودرمانی: برای کوچک کردن تومور یا جلوگیری از گسترش آن، به خصوص در تومورهای بدخیم یا پس از جراحی برای جلوگیری از بازگشت.
شیمی‌درمانی: برای از بین بردن سلول‌های سرطانی در تومورهای بدخیم و پیشرفته که به راحتی با جراحی درمان نمی‌شوند.

تومورهای متاستاتیک

پرتودرمانی: برای کاهش فشار بر نخاع و تسکین درد، به ویژه در تومورهای متاستاتیک که به نخاع گسترش یافته‌اند.
داروهای ضدسرطان یا هورمونی: برای کنترل سرطان اصلی و جلوگیری از گسترش آن به دیگر نقاط بدن، به ویژه در تومورهایی که به هورمون‌ها وابسته هستند.
جراحی محدود: برای کاهش فشار بر نخاع یا درمان مشکلات عصبی در موارد خاص که جراحی ضروری است.
داروهای ضد درد و پشتیبانی حرکتی: برای کاهش درد و بهبود حرکت بیمار از طریق داروهای ضد درد و ابزارهای پشتیبانی مانند بریس و فیزیوتراپی.

کلام آخر

تفاوت اصلی بین تومورهای اولیه و متاستاتیک در منشأ آن‌هاست. تومورهای اولیه از خود ستون فقرات منشأ می‌گیرند و گاهی قابل درمان کامل‌اند، اما تومورهای متاستاتیک از سایر اعضای بدن به ستون فقرات گسترش پیدا می‌کنند و معمولاً نشانه‌ای از پیشرفت سرطان هستند. تشخیص سریع و انتخاب درمان مناسب می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک چشمگیری کند.
دکتر سید مصطفی احمدی، جراح مغز و اعصاب خوب در سبزوار یکی از جراحان برجسته، با سال‌ها تجربه موفق در درمان مشکلات ستون فقرات، توانسته است نقش مؤثری در کاهش دردهای مزمن و بهبود کیفیت زندگی بیماران ایفا کند. انتخاب یک پزشک متخصص و بهره‌مندی از روش‌های پیشرفته و کم‌تهاجمی درمانی، تأثیر چشمگیری در جلوگیری از پیشرفت بیماری و حفظ عملکرد طبیعی بدن دارد. برای دریافت مشاوره می توانید از طریق دکمه دریافت نوبت و یا از طریق شماره تماس 05144267075 اقدام کنید.

منابع
hopkinsmedicine.org
my.clevelandclinic.org

بله، بعضی از توده‌ها بیشتر در افراد جوان دیده می‌شوند و بعضی دیگر معمولا در سنین بالاتر اتفاق می‌افتند، ولی قطعی نیست و بسته به شرایط بدنی هر فرد متفاوت است.

خیر. برخی از این توده‌ها ممکن است روند آرامی داشته باشند و مشکلی ایجاد نکنند، اما برخی دیگر می‌توانند بافت‌های اطراف را تحت فشار قرار داده و نیاز به اقدامات درمانی داشته باشند.

بله، برخی از انواع توده‌ها بیشتر در سنین پایین دیده می‌شوند و برخی دیگر در افراد میانسال یا سالمند شایع‌ترند. البته این موضوع قطعی نیست و ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد.

بله، در بسیاری از موارد، برخی توده‌ها ممکن است به‌صورت آهسته رشد کنند، در حالی که بعضی دیگر پیشرفت سریع‌تری داشته باشند. این تفاوت در نحوه پیگیری و درمان هم اثرگذار است.

لیست نظرات

مهسا رضوی

من همیشه فکر می‌کردم همه توده‌هایی که توی ستون فقرات پیدا می‌شن از همون‌جا شروع شدن. نمی‌دونستم ممکنه از یه جای دیگه بدن اومده باشن. خیلی جالب بود برام.

حمید جلالی

پدرم دچار مشکل مشابهی شده بود و دکتر گفت منشأ توده از یه جای دیگه توی بدنشه. اون موقع اصلاً نمی‌دونستم همچین چیزی ممکنه.

کیوان مرادی

خیلی خوب توضیح دادید. تا حالا نمی‌دونستم که همه توده‌ها الزاما از خود ستون فقرات شروع نمی‌شن. ممنون از مطلب خوبتون

نرگس توکلی

من فکر می‌کردم فرق زیادی بینشون نیست، ولی الان فهمیدم تشخیص دقیقشون خیلی توی روند درمان اهمیت داره.


دکتر مصطفی احمدی - بهترین جراح مغز و اعصاب در سبزوار و خراسان رضوی