چطور تومور نخاعی را زود تشخیص دهیم؟

اولین نشانه‌های تومور نخاعی که نباید نادیده بگیرید
تیم تولید محتوای ایران نوبت
1404/07/07

نشانه‌های اولیه تومور نخاعی چیست؟

نشانه‌های اولیه تومور نخاعی چیست؟
تشخیص زودهنگام تومور نخاعی نقش بسیار مهمی در پیشگیری از آسیب‌های جبران‌ناپذیر به ستون فقرات و اعصاب دارد. اولین قدم توجه به علائم هشداردهنده‌ای مانند درد مداوم کمر یا گردن، بی‌حسی یا گزگز دست‌ها و پاها، ضعف عضلانی و مشکلات تعادلی است. اگر این نشانه‌ها به طور مداوم ادامه داشته باشند یا شدت پیدا کنند مراجعه به پزشک ضروری است. پزشک با انجام معاینه عصبی و بررسی قدرت عضلات و رفلکس‌ها می‌تواند احتمال وجود تومور را ارزیابی کند. برای تشخیص دقیق‌تر معمولاً از ام‌آر‌آی استفاده می‌شود که جزئیات کاملی از نخاع و بافت‌های اطراف نشان می‌دهد. در صورت لزوم سی‌تی اسکن یا آزمایش‌های تکمیلی هم به کار گرفته می‌شود. هرچه این مراحل زودتر انجام شود شانس درمان موفق بیشتر خواهد بود و از بروز مشکلاتی مانند فلج یا اختلالات دائمی جلوگیری می‌شود.

انواع تومورهای نخاعی

انواع تومورهای نخاعی
تومورهای نخاعی به طور کلی به دو دسته خوش‌خیم و بدخیم تقسیم می‌شوند. تومورهای خوش‌خیم معمولاً رشد آهسته‌ای دارند و به سایر بافت‌ها پخش نمی‌شوند اما با فشار بر نخاع و اعصاب می‌توانند علائم جدی ایجاد کنند. از جمله این تومورها می‌توان به مننژیوم و شوانوما اشاره کرد. در مقابل تومورهای بدخیم رشد سریع‌تری دارند و گاهی از بخش‌های دیگر بدن به نخاع متاستاز می‌دهند. این نوع تومورها می‌توانند باعث بروز علائم شدیدتر و آسیب‌های جبران‌ناپذیر شوند. نمونه‌هایی از تومورهای بدخیم شامل گلیوما و متاستاتیک‌ها هستند. شناخت تفاوت این دو دسته اهمیت زیادی دارد زیرا نوع تومور تأثیر مستقیم بر روش درمان و پیش‌آگهی بیمار دارد.
تشخیص و درمان تومورهای مغزی و نخاعی نیازمند دقت و مهارت و تجربه بالاست. از آنجا که این بیماری‌ها می‌توانند به سرعت پیشرفت کرده و بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارند انتخاب پزشک متخصص و جراح باتجربه نقش بسیار مهمی در نتیجه درمان دارد. در همین راستا اگر به دنبال بهترین جراح تومور نخاعی در سبزوار هستید، دکتر احمدی به‌عنوان یکی از برترین متخصصان این حوزه شناخته می‌شود. ایشان با بهره‌گیری از دانش روز دنیا، تجربه ارزشمند در جراحی‌های پیچیده و استفاده از تجهیزات پیشرفته، خدمات درمانی را در بالاترین سطح استاندارد ارائه می‌دهند. در کلینیک دکتر احمدی بیماران تحت مراقبت دقیق و برنامه‌های درمانی شخصی‌سازی‌شده قرار می‌گیرند تا بهترین نتیجه ممکن حاصل شود.
انواع تومورهای نخاعی

چرا تومور نخاعی ایجاد می‌شود؟

تومور نخاعی یک علت واحد و مشخص ندارد بلکه مجموعه‌ای از عوامل ژنتیکی، محیطی و شرایط زمینه‌ای می‌توانند زمینه‌ساز آن باشند. در ادامه به مهم‌ترین علل و عوامل خطر اشاره می‌کنم:

عوامل ژنتیکی و ارثی

سندرم نوروفیبروماتوز نوع ۱ و ۲: افزایش احتمال تومورهای عصبی.
سندرم فون هیپل لینداو: همراه با کیست‌ها و تومورهای مغز و نخاع.
سابقه خانوادگی سرطان: افزایش خطر در بستگان درجه یک.

عوامل محیطی

پرتوگیری طولانی‌مدت: تغییر DNA و رشد غیرطبیعی سلول‌ها.
مواد شیمیایی سرطان‌زا: احتمال نقش تماس با حلال‌ها، آفت‌کش‌ها و مواد صنعتی.

بیماری‌ها و شرایط زمینه‌ای

سیستم ایمنی ضعیف: افزایش ریسک تومورهای مختلف از جمله نخاعی.
سرطان‌های دیگر: متاستاز از اندام‌هایی مثل پستان، ریه و پروستات.

سن و جنس

بیشتر در میانسالی و سالمندی دیده می‌شود ولی در کودکان هم ممکن است رخ دهد.
برخی انواع مثل مننژیوم نخاعی در زنان شایع‌تر است.

عوامل ناشناخته

در بسیاری موارد علت مشخصی پیدا نمی‌شود؛ ترکیبی از ژنتیک، محیط و تغییرات سلولی دخیل است.

چرا شناخت نشانه‌های اولیه اهمیت دارد؟

چرا شناخت نشانه‌های اولیه اهمیت دارد؟
شناخت نشانه‌های اولیه تومور نخاعی اهمیت زیادی دارد چون می‌تواند مسیر بیماری و کیفیت زندگی فرد را به‌طور کامل تغییر دهد. دلایل اصلی این اهمیت را می‌توان در چند بخش توضیح داد:

پیشگیری از آسیب دائمی

تومورهای نخاعی حتی اگر خوش‌خیم باشند با فشار روی نخاع می‌توانند به رشته‌های عصبی آسیب برسانند. این آسیب‌ها اگر زود تشخیص داده نشوند ممکن است غیرقابل برگشت شوند و باعث فلج یا بی‌اختیاری دائمی گردند. شناسایی سریع نشانه‌ها فرصت طلایی برای جلوگیری از این پیامدهاست.

افزایش شانس درمان موفق

هرچه تومور در مراحل اولیه کشف شود جراحی یا درمان‌های غیرجراحی ساده‌تر، کم‌خطرتر و موفق‌تر خواهند بود. در مراحل پیشرفته ممکن است برداشت کامل تومور دشوار شود یا به درمان‌های ترکیبی پرهزینه و طولانی نیاز باشد.

کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی

علائمی مثل درد شبانه، گزگز و ضعف به مرور زندگی روزمره فرد را مختل می‌کنند. مراجعه زودهنگام می‌تواند از گسترش این علائم جلوگیری کند و امکان بازگشت فرد به فعالیت‌های عادی را سریع‌تر فراهم آورد.

جلوگیری از اشتباه گرفتن با بیماری‌های شایع

کمردرد یا گردن‌ درد اغلب به مشکلات مکانیکی یا دیسک نسبت داده می‌شود. اگر پزشک یا خود بیمار به نشانه‌های هشداردهنده آگاه نباشد ممکن است ماه‌ها زمان از دست برود و در این مدت تومور رشد کند. شناخت علائم اولیه از این تأخیر خطرناک پیشگیری می‌کند.

توجه ویژه به گروه‌های پرخطر

افرادی که سابقه سرطان بیماری‌های ژنتیکی یا درمان با پرتو داشته‌اند بیشتر در معرض تومور نخاعی‌اند. در این افراد هر علامت غیرمعمول باید با حساسیت بیشتری پیگیری شود. آگاهی از نشانه‌های اولیه به آنها کمک می‌کند زودتر متوجه تغییرات شوند.

علائم توده‌های نخاعی

علائم توده‌های نخاعی
نشانه‌های اولیه توده نخاعی معمولاً به‌تدریج و بدون هشدار جدی شروع می‌شوند. به همین دلیل خیلی وقت‌ها با کمردرد ساده یا مشکلات دیسک اشتباه گرفته می‌شوند. چند نشانه که باید جدی گرفته شود:
درد پشت یا گردن که مداوم است و شب‌ها یا هنگام دراز کشیدن بدتر می‌شود. درد ممکن است با مسکن‌های معمولی آرام نشود.
درد تیرکشنده به دست یا پا که مانند برق‌گرفتگی در مسیر عصب پخش می‌شود.
ضعف تدریجی در بازو یا پا به‌ویژه اگر نردبان‌رفتن و برخاستن سخت‌تر شده است.
بی‌حسی یا مورمور و کاهش حس درد یا دما که به‌تدریج بالا می‌آید یا دوطرفه می‌شود.
اختلال تعادل و راه‌رفتن نامطمئن یا احساس سنگینی پاها.
تغییر رفلکس‌ها مثل پرش غیرعادی زانو یا قوزک و گرفتگی‌های عضلانی.
اختلال کنترل ادرار یا مدفوع شامل فوریت، بی‌اختیاری یا احتباس.
دردی که با سرفه، عطسه یا زورزدن تشدید می‌شود.
احساس شوک برقی به سمت پاها هنگام خم‌کردن گردن که به آن علامت لرمیت گفته می‌شود.
ایجاد یا تشدید انحراف ستون فقرات به‌ویژه در نوجوانان همراه با درد و علائم عصبی.
کاهش وزن یا بی‌اشتهایی بی‌دلیل در کنار علائم عصبی.
اگر بیش از یکی از این نشانه‌ها را دارید یا علائم شما رو به پیشرفت است مراجعه سریع به پزشک ضروری است.

درمان‌های دارویی و جراحی

دارویی: استفاده از کورتون برای کاهش التهاب، مسکن برای کنترل درد، داروهای ضداسپاسم و در برخی موارد شیمی‌درمانی.
جراحی: اصلی‌ترین روش درمان؛ شامل برداشتن کامل یا بخشی از تومور و در صورت نیاز تثبیت ستون فقرات.
پرتودرمانی (رادیوتراپی): به‌ویژه برای تومورهای بدخیم یا غیرقابل جراحی در برخی موارد با روش‌های دقیق مثل گامانایف.
شیمی‌درمانی: بیشتر برای تومورهای سرطانی و متاستاتیک معمولاً همراه با جراحی یا رادیوتراپی.
روش‌های نوین: مثل ایمونوتراپی و درمان‌های هدفمند؛ همراه با توانبخشی بعد از درمان برای بهبود حرکت و قدرت عضلانی.
درمان‌های دارویی و جراحی

چه زمانی فوراً به پزشک مراجعه کنیم

تومور نخاعی اگر زود تشخیص داده نشود می‌تواند باعث آسیب دائمی به اعصاب شود. بنابراین در صورت مشاهده علائم زیر نباید تأخیر کرد:
درد شدید و مداوم در کمر یا گردن: به‌ویژه اگر درد با استراحت و داروهای معمولی برطرف نشود یا شب‌ها بدتر شود.
بی‌حسی یا گزگز ناگهانی در دست‌ها یا پاها: به‌خصوص اگر این حالت در مدت کوتاه رو به پیشرفت باشد.
ضعف یا فلج تدریجی عضلات: وقتی بیمار به‌طور ناگهانی در راه رفتن یا کنترل دست و پا دچار مشکل شود.
از دست دادن کنترل ادرار یا مدفوع: این علامت نشان‌ دهنده فشار شدید تومور بر نخاع است و یک اورژانس پزشکی محسوب می‌شود.
اختلال در تعادل یا لنگیدن ناگهانی: اگر فرد بدون سابقه قبلی به سرعت دچار مشکلات حرکتی شود.
درد همراه با تب یا کاهش وزن بی‌دلیل: این ترکیب می‌تواند نشانه تومور یا بیماری‌های جدی دیگر باشد.

جمع‌بندی

تومور نخاعی اگرچه بیماری نادری است اما بی‌توجهی به علائم اولیه آن می‌تواند عواقب بسیار جدی به همراه داشته باشد. دردهای مداوم و شبانه، ضعف و بی‌حسی اندام‌ها، مشکلات تعادلی و تغییر در کنترل ادرار و مدفوع از مهم‌ترین نشانه‌هایی هستند که نباید نادیده گرفته شوند. شناخت زودهنگام این علائم و مراجعه سریع به پزشک امکان تشخیص به‌موقع را فراهم می‌کند و شانس درمان موفق را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد. در نهایت بهترین راهکار برای بیماران این است که هر تغییر غیرعادی در عملکرد ستون فقرات و اعصاب را جدی بگیرند و بدون تأخیر به ارزیابی پزشکی بپردازند. تومور نخاعی شاید بیماری شایعی نباشد اما اگر دیر تشخیص داده شود می‌تواند به آسیب‌های جدی و گاهی غیرقابل جبران منجر شود. در کلینیک دکتر احمدی جراح مغز و اعصاب، در خراسان رضوی بیماران با بهره‌گیری از جدیدترین روش‌های تشخیصی و درمانی تحت مراقبت قرار می‌گیرند. استفاده از تکنیک‌های پیشرفته جراحی، رادیوتراپی دقیق و برنامه‌های توانبخشی تخصصی باعث می‌شود مسیر درمان با کمترین عارضه و بهترین نتیجه طی شود. برای دریافت مشاوره و تعیین نوبت می‌توانید از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس 05144267075 اقدام کنید.

منابع
www.mayoclinic.org
www.bangkokhospital.com
drparimalkore.com

بله، اما درد ناشی از تومور معمولاً مداوم است و با استراحت یا داروهای معمولی برطرف نمی‌شود.

بله، در بعضی تومورها احتمال عود وجود دارد و به همین دلیل پیگیری‌های منظم ضروری است.

این بیماری نسبتاً نادر است و بخش کوچکی از کل تومورهای سیستم عصبی مرکزی را شامل می‌شود.

لیست نظرات

محمدرضا سلطانی

من پیش دکتر احمدی رفتم برای بررسی کمردردم و خیلی دقیق معاینه کردن و با حوصله همه‌چی رو توضیح دادن. واقعاً ازشون راضیم.

الهام موسوی

مطب دکتر خیلی منظم بود و وقت‌دهی دقیق انجام شد و برخورد پرسنل هم عالی بود.

فرزاد قنبری

جراحی پدر من رو دکتر احمدی انجام دادن. خدا رو شکر نتیجه عالی شد و الان خیلی بهتره. واقعا دکتر با تجربه‌ای هستن.

سعید مرادی

از وقتی مادرم رو بردم مطب دکتر احمدی برای درمان تومور واقعا امیدوارتر شدیم.


دکتر مصطفی احمدی - بهترین جراح مغز و اعصاب در سبزوار و خراسان رضوی