دیسک گردن با آرتروز گردن چه تفاوتی دارند؟

تفاوت دیسک گردن با آرتروز گردن چیست و چه علائمی دارند؟
تیم تولید محتوای ایران نوبت
1404/07/21

فرق دیسک گردن با آرتروز گردن چیست؟

فرق دیسک گردن با آرتروز گردن چیست؟
دردهای گردن یکی از شایع‌ترین مشکلات اسکلتی عضلانی بین افراد جامعه و خصوصاً افراد میانسال و سالمند هستند. دو دلیل عمده و شایع این دردها دیسک گردن و آرتروز گردن هستند که هرچند علائمی نسبتاً مشابه دارند اما از نظر منشاء، بیماری‌زایی، نحوه درمان و چشم‌انداز هرکدام تفاوت‌های مهمی با هم دارند. گردن یکی از حساس‌ترین بخش‌های ستون فقرات است و حرکت‌های فراوانی مثل چرخش، خم شدن و نگهداری وزن سر را انجام می‌دهد. اما همین تحرک بالا باعث می‌شود گردن نسبت به دو عارضه شایع یعنی دیسک گردن (فتق دیسک سرویکال) و آرتروز گردن (اسپوندیلوز گردنی) آسیب‌پذیر شود. بسیاری از افراد این دو بیماری را اشتباه می‌گیرند در حالی‌که منشاء و علائم و درمان آنها کاملاً متفاوت است. درمان موفق این دو عارضه نیازمند تشخیص دقیق و تیمی متخصص است. مراجعه به بهترین جراح دیسک در خراسان رضوی مانند دکتر کرمیان می‌تواند شما را از سردرگمی بین علائم دیسک و آرتروز گردن نجات داده و مسیر درمان قطعی را برای سلامت دوباره گردن و ستون فقرات فراهم کند.

علائم شایع دیسک گردن

علائم شایع فتق دیسک بین‌مهره‌ای گردن معمولاً به دلیل فشار دیسک بیرون‌زده بر ریشه‌های عصبی یا نخاع ایجاد می‌شوند و شدت آن به محل و میزان فتق بستگی دارد. علائم کاربردی‌ عبارت‌اند از:
درد گردن: شایع‌ترین علامت، درد ثابت یا تیرکشنده در گردن است که معمولاً با حرکت یا چرخش سر تشدید می‌شود.
درد تیرکشنده به شانه و بازو: دیسک بیرون‌زده عصب‌های دست را درگیر می‌کند و درد از گردن تا بازو یا انگشت‌ها منتشر می‌شود.
گزگز و بی‌حسی در دست‌ها: احساس مورمور شدن یا کاهش حس در انگشتان، نشانه فشار بر ریشه‌های عصبی است.
ضعف یا بی‌قدرتی دست و بازو: در موارد شدید، توان حرکتی انگشت‌ها یا بازو کاهش پیدا می‌کند.
کاهش دامنه حرکت گردن: فرد نمی‌تواند گردن را به‌راحتی بچرخاند یا به جلو و عقب خم کند.
سردرد و درد پشت سر: به‌ویژه زمانی که دیسک‌های بالایی گردن گرفتار شوند.
در موارد پیشرفته اگر فشار بر نخاع زیاد شود ممکن است علائم در پاها مانند بی‌حسی یا ناپایداری در راه رفتن هم دیده شود.

علائم شایع آرتروز گردن

علائم شایع آرتروز گردن معمولاً به‌صورت تدریجی بروز می‌کنند و در اثر ساییدگی غضروف‌ها و مهره‌های گردن ایجاد می‌شوند. نشانه‌های آن عبارت‌اند از:
درد مبهم و مزمن در گردن: درد معمولاً در پشت یا طرفین گردن حس می‌شود و با ایستادن یا نشستن طولانی تشدید می‌گردد.
خشکی و محدودیت حرکت گردن: بیمار به‌ویژه صبح‌ها یا بعد از نشستن طولانی، احساس خشکی و گیر داشتن در گردن دارد.
درد منتشر به شانه یا پشت سر: به دلیل درگیری مفصل‌های کوچک گردن درد گاهی به ناحیه شانه یا پشت سر کشیده می‌شود.
سرگیجه یا احساس بی‌تعادلی: در برخی افراد آرتروز باعث فشار بر عصب‌ها یا رگ‌های گردن و ایجاد سرگیجه می‌شود.
گزگز یا بی‌حسی در دست‌ها: در صورت فشار استخوانی بر ریشه‌های عصبی حس دست کاهش می‌یابد.
صدای تق‌تق یا خش‌خش هنگام حرکت گردن: ناشی از ساییدگی سطوح استخوانی و کاهش مایع مفصلی بین مهره‌ها.
درد تشدیدشونده با فعالیت یا کار طولانی پشت میز: نشستن طولانی با خم شدن سر به جلو آرتروز گردن را بدتر می‌کند.

دلایل به وجود آمدن دیسک و آرتروز گردن

دلایل به وجود آمدن دیسک و آرتروز گردن

دلایل دیسک گردن

حرکات ناگهانی گردن: حرکت شدید یا ناگهانی گردن مانند تصادف یا بلند شدن ناگهانی باعث فشار و آسیب به دیسک گردن می‌شود.
وضعیت بد بدن: نشستن یا ایستادن طولانی با حالت خم گردن، مثلا هنگام کار با موبایل یا لپ‌تاپ فشار مستمر به دیسک‌ها وارد می‌کند.
بلند کردن اجسام سنگین: برداشتن بار سنگین با فرم اشتباه بدن (مثلاً خم کردن گردن) باعث فشار زیاد و بیرون‌زدگی دیسک می‌شود.
افزایش سن: با بالا رفتن سن دیسک‌ها آب خود را از دست می‌دهند و انعطاف‌پذیری‌شان کم می‌شود و مستعد آسیب هستند.
آسیب یا ضربه مستقیم: ضربه شدید یا سقوط ممکن است باعث پارگی و بیرون‌زدگی دیسک گردن شود.
ضعف عضلات گردن: عضلات ضعیف نمی‌توانند به خوبی وزن سر را تحمل کنند، بنابراین فشار بیشتری به دیسک‌ها وارد می‌شود.
عوامل ژنتیکی: برخی افراد به‌صورت ارثی دیسک‌های ضعیف‌تری دارند یا ستون فقراتشان مستعد بیرون‌زدگی دیسک است.

دلایل آرتروز گردن

افزایش سن و فرسودگی غضروف‌ها: با بالا رفتن سن غضروف‌های گردن تحلیل می‌روند و خاصیت لغزندگی‌شان کم می‌شود که موجب ساییدگی مفصل می‌گردد.
وضعیت نادرست بدن: نشستن یا کار با گردن خم شده در مدت طولانی روند فرسایش مفصل‌های گردن را سرعت می‌بخشد.
حرکات تکراری گردن در کار یا ورزش: فعالیت‌هایی مثل آرایشگری یا وزنه‌برداری باعث ساییدگی تدریجی مفاصل گردن می‌شود.
عوامل ژنتیکی: افرادی که سابقه خانوادگی آرتروز دارند در سنین پایین‌تر دچار این مشکل می‌شوند.
آسیب‌های قبلی یا تصادف: ضربه یا آسیب قدیمی به مهره‌ها زمینه را برای آرتروز زودرس گردن فراهم می‌کند.
ضعف عضلات گردن و شانه: عضلات ضعیف پشتی و گردن نمی‌توانند به خوبی وزن سر را تحمل کنند و باعث ساییدگی مفاصل گردن می‌شوند.
چاقی و اضافه‌وزن: اضافه وزن باعث فشار بیشتر به مهره‌های گردن شده و سرعت فرسایش مفاصل را بالا می‌برد.
عوامل التهابی و متابولیک: بیماری‌های التهابی مثل روماتیسم مفصلی می‌توانند زمینه‌ساز آرتروز زودرس گردن شوند.

تفاوت در نحوه تشخیص

تفاوت در نحوه تشخیص
نوع درد و شکایت بیمار:
در دیسک گردن معمولاً درد تیرکشنده به شانه یا دست همراه با گزگز و بی‌حسی گزارش می‌شود.
در آرتروز گردن درد بیشتر موضعی و مزمن و با احساس خشکی یا صدای تق‌تق گردن همراه است.
معاینه عصبی:
در دیسک گردن پزشک وجود ضعف عضلانی، کاهش رفلکس یا بی‌حسی را بررسی می‌کند تا درگیری ریشه‌های عصبی مشخص شود.
در آرتروز گردن معمولاً این علائم عصبی وجود ندارند و بیشتر سفتی عضلات و کاهش دامنه حرکات دیده می‌شود.
روش تصویربرداری:
MRI (ام‌آر‌آی) اصلی‌ترین روش تشخیص دیسک گردن است، زیرا فتق دیسک و فشار روی عصب‌ها را با وضوح بالا نشان می‌دهد.
X-Ray (رادیوگرافی ساده) یا CT اسکن در آرتروز گردن کاربرد دارد چون میزان ساییدگی و استخوان‌سازی لبه مهره‌ها را بهتر نشان می‌دهد.
الکترودیاگنوستیک (EMG و NCV):
در دیسک گردن برای بررسی عملکرد عصب‌ها و افتراق از مشکلات محیطی (مثل سندرم تونل کارپال) استفاده می‌شود.
در آرتروز معمولاً نیازی به این تست‌ها وجود ندارد مگر در موارد تنگی شدید کانال نخاعی.
الگوی درد در معاینه فیزیکی:
در دیسک گردن درد با حرکات خم شدن یا بلند کردن دست تشدید می‌شود.
در آرتروز درد بیشتر هنگام حرکت‌های چرخشی یا صبح‌ها پس از خواب دیده می‌شود.
سن و زمینه فردی:
دیسک گردن بیشتر در افراد فعال با حرکات ناگهانی یا نشستن طولانی رخ می‌دهد.
آرتروز گردن معمولاً در سنین بالاتر و به‌دلیل فرسایش تدریجی مفصل‌ها تشخیص داده می‌شود.

تفاوت‌های درمان

تفاوت‌های درمان
هدف درمان: در دیسک گردن کاهش فشار روی دیسک و عصب‌هاست اما در آرتروز گردن هدف کاهش ساییدگی و التهاب مفصل‌های بین مهره‌ای است.
نوع دارودرمانی: در دیسک گردن از ضد التهاب و شل‌کننده عضله استفاده می‌شود ولی در آرتروز علاوه بر ضد التهاب، مکمل‌های غضروف‌ساز و تزریق داخل مفصل کاربرد دارند.
فیزیوتراپی: فیزیوتراپی دیسک گردن تمرکزش بر کاهش درد عصبی و بازگشت عملکرد عصب‌هاست در حالی که فیزیوتراپی آرتروز بر بهبود حرکت، انعطاف و تقویت عضلات نگهدارنده مهره‌ها تمرکز دارد.
درمان‌های تزریقی: در دیسک گردن معمولاً تزریق کورتون اپیدورال برای کاهش التهاب اطراف ریشه‌های عصبی انجام می‌شود اما در آرتروز تزریق دارو داخل مفصل برای کاهش خشکی مفصلی مؤثر است.
جراحی: دیسک گردن در صورت فتق شدید یا ضعف دست به جراحی (میکرودیسککتومی یا فیوژن مهره‌ها) نیاز دارد در حالی که آرتروز فقط در موارد تنگی شدید کانال نخاعی یا ناپایداری مهره‌ها جراحی می‌شود.
گردنبند طبی: در دیسک گردن گردنبند نرم برای دوره کوتاه درد حاد توصیه می‌شود اما در آرتروز گاهی برای دورهای مزمن یا خشکی مفصل استفاده محدود دارد.
پاسخ به درمان: درمان دیسک گردن معمولاً سریع‌تر نتیجه می‌دهد و درد عصبی زودتر کاهش می‌یابد اما درمان آرتروز تدریجی و وابسته به استمرار فیزیوتراپی و اصلاح وضعیت بدن است.
شناخت دقیق تفاوت دیسک گردن با آرتروز گردن در تشخیص منبع درد و انتخاب روش درمان مناسب اهمیت فراوان دارد.
تفاوت‌های درمان

روش‌های پیشگیری از هر دو بیماری

پیشگیری از دیسک گردن

نشستن درست: مانیتور در راستای چشم باشد و شانه‌ها صاف تا فشار به مهره‌ها نیاید.
پرهیز از فشار ناگهانی: هنگام بلند کردن اجسام سنگین یا ورزش گردن خم نشود.
حرکات کششی روزانه: روزی چند دقیقه چرخش آرام گردن و بالا بردن شانه‌ها برای تقویت عضلات.
خواب اصولی: بالش طبی با ارتفاع کم، خواب به پهلو یا پشت و پرهیز از خواب روی شکم.
استراحت حین کار: هر ۴۵ دقیقه چند ثانیه گردن را حرکت یا کشش دهید تا عضلات خسته نشوند.

پیشگیری از آرتروز گردن

تمرینات ایستا: فشار ملایم دست بر پیشانی و مقاومت گردن برای حفظ قدرت عضله‌های عمقی.
گرما و ماساژ: گذاشتن حوله گرم روزی چند بار برای افزایش گردش خون در مفاصل گردن.
تغذیه مناسب: مصرف ماهی چرب، مغزها و سبزی‌های تیره برای تغذیه غضروف‌ها و مفاصل.
اصلاح استفاده از موبایل: گوشی را در سطح چشم نگه دارید و از خم شدن طولانی گردن پرهیز کنید.
حرکت متناوب حین کار: هر نیم ساعت سر را به طرفین خم کنید تا خشکی مفصل‌ها کاهش یابد.

توصیه نهایی

دیسک گردن و آرتروز گردن هر دو از مهم‌ترین دلایل درد گردن هستند اما تفاوت‌های قابل توجهی در علت بیماری، علائم، نحوه تشخیص و درمان دارند. فتق دیسک گردن بیشتر با نشانه‌هایی مثل درد تیرکشنده، ضعف و گزگز دست‌ها و آرتروز گردن بیشتر با درد مبهم و خشکی و محدودیت حرکات نمایان می‌شود. انتخاب روش درمان و حتی پیشگیری در این دو عارضه کاملاً متفاوت است و نیازمند تشخیص دقیق و تخصصی با توجه به شرح حال بیمار و تصویربرداری‌های کلینیکی است. اگر هنوز در مورد تفاوت دیسک گردن با آرتروز گردن و روش تشخیص آن سؤال دارید حتماً با متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید تا دلیل اصلی درد مشخص گردد.
اگر علائم درد گردن دارید و مطمئن نیستید دیسک یا آرتروز باعث آن شده مشاوره با دکتر احمدی جراح مغز و اعصاب و انجام بررسی‌های تکمیلی می‌تواند مسیر درمان مؤثر و پیشگیری از پیشرفت بیماری را برای شما هموار کند. با شناخت تفاوت‌ها و مسیر درمان و پیشگیری به مراتب کوتاه‌تر و کم‌هزینه‌تر خواهد بود. اگر قصد رزرو نوبت را دارید می‌توانید از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس 05144267075
اقدام نمایید.

منابع
www.physio
www.webmd.com
my.clevelandclinic.org

در برخی موارد فتق دیسک گردن بویژه در مهره‌های بالایی می‌تواند فشار بر عصب‌ها آورده و سردرد یا درد پشت سر ایجاد کند.

خیر، آرتروز گردن بیشتر در سنین بالا دیده می‌شود اما عوامل ژنتیکی، آسیب قبلی یا حرکات تکراری ممکن است منجر به آرتروز زودرس در جوانان شود.

بله، برخی افراد دچار فتق دیسک هستند اما به دلیل عدم فشار بر عصب‌ها هیچ علامت واضحی ندارند و گاهی تنها با تصویربرداری مشخص می‌شود.

درمان قطعی برای هر دو ممکن نیست اما با درمان زودهنگام، ورزش و اصلاح سبک زندگی بسیاری از عوارض قابل کنترل و بهبود است.

لیست نظرات

الهام جمشیدی

من ورزشکارم و مدتیه تو گردنم درد داشتم نمی‌دونستم علتش چیه الان فهمیدم حرکات اشتباه می‌تونه باعث بیرون‌زدگی دیسک بشه.

پروین حبیبی

من فکر می‌کردم هر کی درد گردن داره باید جراحی کنه اما الان فهمیدم اکثرا با درمان ساده بهتر میشن.

حسین قادری

من همیشه صبح‌ها گردنم سفت و خشک میشه فکر می‌کردم عادیه ولی الان فهمیدم شاید آرتروزه.

شهره رستگار

من به خاطره وزن بالام همیشه درد گردن داشتم جالبه که چاقی هم تاثیر داره.


دکتر مصطفی احمدی - بهترین جراح مغز و اعصاب در سبزوار و خراسان رضوی